Tirada Guud ee Qurba-Joogta Soomaaliyeed: Meelaha Ay Ku Nool Yihiin iyo Saameyntooda

Qurba-joogta Soomaaliyeed waxay qayb muhiim ah ka yihiin bulshada Soomaaliyeed, iyagoo door muuqda ka ciyaara dhinacyada dhaqaale, siyaasadeed, iyo xiriirka qoysaska. Tan iyo markii ay burburtay dowladdii dhexe ee Soomaaliya sanadkii 1991-kii, malaayiin Soomaali ah ayaa ka barakacay dalka, iyagoo u guuray wadamo badan oo caalamka ah. Maanta, qurba-joogta Soomaaliyeed waxay ku faafsan yihiin qaaradaha kala duwan ee adduunka, iyagoo ku nool waddamo badan oo ay ku jiraan Mareykanka, Kanada, Boqortooyada Midowday (UK), Sweden, Norway, iyo dalal kale oo Yurub iyo Carabta ah.


Qiyaasta Tirada Qurba-Joogta Soomaaliyeed

Ma jiraan tiro rasmi ah oo midaysan oo si buuxda u muujinaysa tirada dhabta ah ee qurba-joogta Soomaaliyeed, maadaama dad badan ay ku nool yihiin waddamo aan si faahfaahsan u diiwaangelin jinsiyadooda ama asal ahaan dalka ay ka yimaadeen. Si kastaba ha ahaatee, hay’adaha caalamiga ah iyo xogaha dowladuhu soo saareen ayaa bixiya qiyaaso laga fahmi karo sawirka guud.

Waxaa la rumeysan yahay in tirada guud ee qurba-joogta Soomaaliyeed ay ka badan tahay 2.5 milyan oo qof marka la isku geeyo dhammaan waddamada ay Soomaalidu ku kala sugan tahay. Tiradaas waxay ka dhigeysaa mid ka mid ah jaaliyadaha ugu ballaaran ee Afrikaan ah ee ku nool dibadda marka la barbar dhigo tirada dadka dalka gudihiisa ku nool.


Dalalka Ay Ugu Badan Yihiin Qurba-Joogtu

1. Kenya iyo Itoobiya

Dalka Kenya gaar ahaan xerada qaxootiga ee Dadaab iyo magaalooyinka sida Nairobi ayaa hoy u noqday boqolaal kun oo Soomaali ah. Dadaab waxay xilliyadii ugu sarreeyey hoy u ahayd in ka badan 400,000 oo qaxooti ah, inta badan Soomaalida.

Sidoo kale, Itoobiya ayaa martigelisa qaxooti Soomaali ah, gaar ahaan gobolka Somali Region (Jigjiga iyo agagaarkeeda), halkaasoo ay u baxsadeen dad badan oo ka cararay colaadaha.

2. Boqortooyada Midowday (UK)

UK waa mid ka mid ah meelaha ay Soomaalidu si wanaagsan uga dhex muuqatay. Magaalooyinka sida London, Birmingham, Leicester, iyo Manchester waxaa ku nool in ka badan 200,000 Soomaali ah. Waxay leeyihiin ururo, masjidyo, ganacsiyo, iyo xitaa matalaad siyaasadeed.

3. Maraykanka (USA)

USA waxay martigelisay jaaliyad Soomaali ah oo xooggan, gaar ahaan gobollada Minnesota (Magaalada Minneapolis-St. Paul), Ohio, iyo Seattle. Waxaa la qiyaasaa in ku dhawaad 150,000 ilaa 200,000 Soomaali ah ay ku nool yihiin Maraykanka. Ilhaan Cumar, oo ka tirsan Congress-ka Mareykanka, waa tusaale caan ah oo qurba-joog Soomaali ah oo gaaray guulo siyaasadeed.

4. Canada

Canada waxay hoy u tahay jaaliyad Soomaali ah oo aad u firfircoon, gaar ahaan magaalada Toronto. Waxaa lagu qiyaasaa in in ka badan 100,000 Soomaali ah ay ku nool yihiin gudaha Canada, iyagoo door muuqda ku leh bulshada iyo ganacsiga.

5. Dalalka Scandinavia: Sweden, Norway, iyo Denmark

Jaaliyadaha Soomaaliyeed ee dalalka Scandinavia ayaa ah kuwa ugu tirada badan ee Yurub ku sugan.

  • Sweden: In ka badan 70,000 Soomaali ah ayaa ku nool.

  • Norway: Waxaa ku nool ku dhawaad 45,000 Soomaali ah.

  • Denmark: Waxaa lagu qiyaasaa Soomaalida ku nool in ay yihiin 25,000.

Dalalkan ayaa bixiya fursado badan oo waxbarasho, daryeel caafimaad, iyo fursado shaqo, inkastoo ay jiraan caqabado dhanka isdhexgalka bulshada ah.

6. Australia

Australia ayaa sidoo kale lagu qiyaasaa inay ku nool yihiin ku dhawaad 15,000 Soomaali ah, gaar ahaan magaalada Melbourne iyo agagaarkeeda.

7. Wadamada Khaliijka

Soomaalida ku nool waddamada Khaliijka sida Saudi Arabia, Imaaraadka Carabta (UAE), Qatar, iyo Kuwait waa tiro aad u weyn, inkastoo aysan dhammaantood ahayn qaxooti. Qaar badan ayaa halkaas u jooga shaqooyin gaar ah ama ganacsi. Waxaa lagu qiyaasaa in ay jiraan kumanaan Soomaali ah oo ku nool dalalkaas.


Saameynta Qurba-Joogtu Ku Leedahay Soomaaliya

Qurba-joogta Soomaaliyeed waxay door muhiim ah ka qaataan nolosha qoysaska iyo horumarka dalka. Waxaa jira dhowr nooc oo saameyn ah:

1. Lacagaha Ay Direen (Xawilaadaha)

Waxaa la qiyaasaa in qurba-joogta Soomaaliyeed ay sanad kasta u diraan dalka gudihiisa lacag lagu qiyaaso 1.4 ilaa 2 bilyan oo dollar. Lacagahan waxay noqdaan laf-dhabarta nolol maalmeedka malaayiin Soomaali ah, gaar ahaan kuwa aan shaqo ama dakhli joogto ah haysan.

2. Gargaarka Bani’aadamnimada

Inta badan ururada bulshada rayidka ah iyo hay’adaha samafalka ee Soomaaliya ka shaqeeya waxaa maalgelin ama aas-aasay qurba-joog. Waxay bixiyaan kaalmooyin caafimaad, waxbarasho, iyo horumarineed.

3. Ganacsiyo Iyo Maalgashi

Qurba-joogtu waxay qayb weyn ka yihiin ganacsiyada dalka. Waxaa jira jaaliyado dibadda ku sugan oo maalgeliyay ganacsiyo waaweyn sida xawaaladaha, shirkadaha isgaarsiinta, hoteello, iyo xarumo caafimaad.

4. Xiriirka Siyaasadeed

Dad badan oo ka tirsan qurba-joogta ayaa hadda siyaasadda dalka ku lug leh—qaarkoodna waxay qabtaan xilal sare sida wasiirro, xildhibaanno, iyo safiiro.


Gunaanad

Tirada qurba-joogta Soomaaliyeed waxay marqaati u tahay adkeysiga, kartida, iyo kalgacalka ay u qabaan dalkooda hooyo. In kasta oo ay dunida dacaladeeda ku kala nool yihiin, haddana xiriirka ay la leeyihiin Soomaaliya weli waa mid xooggan, dhaqaale ahaan, bulsho ahaan, iyo siyaasadeed ahaanba.

Waxaa muhiim ah in la xoojiyo xiriirka u dhexeeya qurba-joogta iyo dadka gudaha dalka, si looga faa’iideysto aqoonta, khibradda, iyo hantida ay hayaan. Mustaqbalka Soomaaliya wuxuu si weyn ugu xiran yahay iskaashiga iyo wadajirka qurba-joogta iyo shacabka gudaha dalka.


Comments

Popular posts from this blog

Ganacsiga Soomaaliya iyo Caqabadaha Heysta